NASA, Artemis programı kapsamında Ay’ın güney kutup bölgesini incelemek üzere geliştirdiği üç yeni bilimsel aracı resmi olarak tanıttı. Bu araçlardan ikisi, astronotları taşıyacak olan Lunar Terrain Vehicle (LTV) üzerinde kullanılacak. Uydumuza konumlanacak diğeri iki araç ise ilerleyen yıllarda Ay yörüngesine yerleştirilecek bir uydu aracılığıyla görev yapacak.
NASA’nın açıklamasına göre bu gelişmiş sensörler, hem Ay’ın yüzeyindeki mineralleri hem de yer altındaki buz ve diğer uçucu maddeleri tespit edecek. Bu sayede gelecekteki insanlı görevler için kritik öneme sahip verilerin sağlanması hedefleniyor. Böylece hem astronotların güvenliği hem de Ay yüzeyinde sürdürülebilir keşif çalışmaları için zemin hazırlanmış olacak.
Bu yeni nesil Ay aracı, yüksek teknolojili bir SUV’u andıran tasarımıyla öne çıkıyor. Aracın hem astronotları taşıyabileceği hem de insansız şekilde uzaktan kumandayla çalışabileceği belirtiliyor. NASA, aracı tasarlayan üç özel şirketten birini seçerek 2025 yılı sonuna kadar bir test görevi başlatmayı planlıyor.
Araçta yer alacak ilk bilimsel cihaz olan AIRES (Artemis Infrared Reflectance and Emission Spectrometer), güneş ışığını kullanarak Ay yüzeyindeki minerallerin ve uçucu bileşenlerin tespitini sağlayacak. Özellikle su veya karbon temelli molekülleri belirlemede kritik rol oynayacak bu sistem, güney kutbunda detaylı bir harita oluşturmayı hedefliyor.
İkinci cihaz L-MAPS (Lunar Microwave Active-Passive Spectrometer) ise LTV üzerinde yer alacak diğer önemli sensör. Bu cihaz, mikrodalga radar ve sıcaklık ölçüm sensörleri sayesinde yüzeyin yaklaşık 40 metre altına kadar inebilecek. Böylece gömülü su buzları ya da farklı jeolojik katmanlar detaylı şekilde incelenebilecek. Üçüncü bilimsel cihaz olan UCIS-Moon (Ultra-Compact Imaging Spectrometer for the Moon) ise Ay yüzeyine değil, gelecekte yörüngeye yerleştirilecek bir uyduya entegre edilecek. Bu sistem, yüksek çözünürlüklü görüntüleme ile yüzeydeki su ve mineral varlıklarını analiz edecek, ayrıca insan faaliyetlerinin Ay üzerindeki etkilerini gözlemleyerek bilim insanlarına önemli veriler sağlayacak.
NASA, Artemis programıyla Ay’a dönüş yolculuğunu yalnızca sembolik bir adım olarak değil, uzun vadeli keşif ve yaşam altyapısının inşası için önemli bir başlangıç noktası olarak konumlandırıyor. Bu yeni bilimsel cihazlar da bu görevde önemli bir rol üstlenecek.