Anavatanı Ardahan ve Kars olan, soğuk iklime dayanıklı, kabuğu kalın ve katmanlı olması nedeniyle gluten oranı normal buğday türlerine göre çok düşük olan kavılca buğdayı 50 yıl aradan sonra Tarım Bakanlığının desteği ile yaklaşık 5 yıl önce yeniden toprakla buluştu. Coğrafi işareti de alınan kavılcadan elde edilen glütensiz ve şekersiz organik un, ulusal firmaların tercihi arasına girdi.
Önemli tarımsal değerlerden biri olan Kavılca buğdayını toprakla buluşturan üretici Burak Taştan, sağlıklı ve geçmişi binlerce yıla dayanan bu antik buğdayı üretmenin mutlu gururunu yaşadığını söyledi.
Taştan, ”Bugün 13 bin yıllık ata tohumu Kavılca buğdayının hasadına başladık. Genetiği bozulmamış ve herhangi bir şekilde genetiğiyle oynanmamış coğrafi işaret tescilli Kavılca buğdayının hasadına başlayıp, hasat sonrası işleyerek, adil, sağlıklı bir gıda olarak sofralara ulaşmasını sağlayacağız. Her çiftçi arkadaşımız gibi üretim sahasını her yıl artırmayı hedefliyoruz” dedi.
KAVLICA NEDİR?
Kavılca buğdayı bir çeşit kılçıklı buğdaydır. Bitkinin yabani türü Triticum turgidumun alt türü dicoccoidestir. Yabani ve evcil tür arasındaki ana fark yabani türün olgunlaşan tohumunun çatlayarak toprağa saçılmasıdır. Evcil türde ise tohum bütün halde kalır; dolayısıyla hasadı daha kolaydır.
Siyez buğdayı ile birlikte, Kavılca buğdayı Yakın Doğunun en erken evcilleştirilen mahsüllerindendir. Antik dünyada yaygın olarak kültüre alınan bu bitki günümüzde Avrupa ve Asyanın dağlık bölgelerinde yetişen bir relikt bitki durumundadır. Türkiye’de yok olmak üzere iken kurtarılıp, Ardahan ilinde tarımı yapılmaya başlanmıştır.